Sunday, March 16, 2008

• Nguyễn Du - Đoạn Trường Tân Thanh





Đoạn Trường Tân Thanh

  
1.    Trăm năm trong cõi người ta,
2.    Chữ tài, chữ mệnh, khéo là ghét nhau.
3.    Trãi qua một cuộc bể dâu,
4.    Những điều trông thấy mà đau đớn lòng;
5.    Lạ gì bỉ sắc, tư phong,
6.    Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen.
7.    Cảo thơm lần giở trước đèn,
8.    "Phong tình cổ lục" còn truyền sử xanh.
9.    Rằng: năm Gia Tĩnh triều Minh,
10.                       Bốn phương phẳng lặng, hai Kinh vững vàng.
11.                       Có nhà viên ngoại họ Vương,
12.                       Gia tư nghĩ cũng thường thường bậc trung,
13.                       Một trai con thứ rốt lòng,
14.                       Vương Quan là chữ, nối dòng nho gia.
15.                       Đầu lòng hai ả tố nga,
16.                       Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân.
17.                       Mai cốt cách, tuyết tinh thần:
18.                       Một người một vẻ, mười phân vẹn mười.
19.                       Vân xem trang trọng khác vời,
20.                       Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
21.                       Hoa cười, ngọc thốt, đoan trang,
22.                       Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.
23.                       Kiều càng sắc sảo mặn mà,
24.                       So bề tài sắc, lại là phần hơn.
25.                       Làn thu thủy, nét xuân sơn,
26.                       Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh
27.                       Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
28.                       Sắc đành đòi một, tài đành họa hai.
29.                       Thông minh vốn sẵn tính trời,
30.                       Pha nghề thi hoạ, đủ mùi ca ngâm,
31.                       Cung, thương, lầu bậc ngũ âm,
32.                       Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
33.                       Khúc nhà tay lựa nên chương,
34.                       Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân.
35.                       Phong lưu rất mực hồng quần,
36.                       Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê
37.                       Êm đềm trướng rũ màn che,
38.                       Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
39.                       Ngày xuân con én đưa thoi,
40.                       Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
41.                       Cỏ non xanh tận chân trời,
42.                       Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
43.                       Thanh minh trong tiết tháng ba,
44.                       Lễ là Tảo mộ, hội là Đạp thanh.
45.                       Gần xa nô nức yến anh,
46.                       Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân
47.                       Dập diù tài tử giai nhân,
48.                       Ngựa xe như nước, áo quần như nêm.
49.                       Ngổn ngang gò đống kéo lên,
50.                       Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay
51.                       Tà tà bóng ngả về tây,
52.                       Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
53.                       Bước lần theo ngọn tiểu khê,
54.                       Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
55.                       Nao nao dòng nước uốn quanh,
56.                       Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang
57.                       Sè sè nấm đất bên đường,
58.                       Dầu dầu ngọn cỏ, nửa vàng nửa xanh,
59.                       Rằng: "Sao trong tiết Thanh minh,
60.                       Mà đây hương khói vắng tanh thế mà?"
61.                       Vương Quan mới dẫn gần xa:
62.                       "Đạm Tiên nàng ấy xưa là ca nhi
63.                       "Nổi danh tài sắc một thì,
64.                       "Xôn xao ngoài của, hiếm gì yến anh.
65.                       "Phận hồng nhan có mong manh,
66.                       "Nửa chừng xuân, thoắt gãy cành thiên hưong
67.                       "Có người khách ở viễn phương,
68.                       "Xa nghe cũng nức tiếng nàng tìm chơi
69.                       "Thuyền tình vừa ghé đến nơi,
70.                       "Thì đà trâm gãy bình rơi bao giờ!
71.                       "Buồng không lạnh ngắt như tờ,
72.                       "Dấu xe ngựa đã rêu lờ mờ xanh
73.                       "Khóc than khôn xiết sự tình,
74.                       "Khéo vô duyên bấy là mình với ta!
75.                       "Đã không duyên trước chăng mà,
76.                       "Thì chi chút ước gọi là duyên sau,
77.                       "Sắm sanh nếp tử, xe châu,
78.                       "Vùi nông một nấm, mặc dầu cỏ hoa,
79.                       "Trải bao thỏ lặn, ác tà,
80.                       "Ấy mồ vô chủ, ai mà viếng thăm!"
81.                       Lòng đâu sẵn món thương tâm
82.                       Thoạt nghe Kiều đã đầm đầm châu sa:
83.                       "Đau đớn thay, phận đàn bà!
84.                       "Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung
85.                       "Phũ phàng chi bấy Hoá công!
86.                       "Ngày xanh mòn mỏi, má hồng phôi pha
87.                       "Sống làm vợ khắp người ta
88.                       "Hại thay! Thác xuống làm ma không chồng!
89.                       "Nào người phượng chạ, loạn chung,
90.                       "Nào người tích lục, tham hồng là ai?
91.                       "Đã không kẻ đoái, người hoài,
92.                       "Sẵn đây ta kiếm một vài nén hương
93.                       "Gọi là gặp gỡ giữa đường,
94.                       "Họa là người dưới suối vàng biết cho."
95.                       Lâm râm khấn khứa nhỏ to
96.                       Sụp ngồi, đặt cỏ trước mồ, bước ra.
97.                       Một vùng cỏ áy, bóng tà,
98.                       Gió hiu hiu thổì một và bông lau.
99.                       Rút trâm sẵn giắt mái đầu
100.                 Vạch da cây, vịnh bốn câu ba vần
101.                 Lại càng mê mẩn tâm thần,
102.                 Lại càng đứng lặng tần ngần chẳng ra
103.                 Lại càng ủ dột nét hoa
104.                 Sầu tuôn đứt nối, chân sa vắn dài!
105.                 Vân rằng: "Chị cũng nực cười,
106.                 "Khéo dư nước mắt, khóc người đời xưa!"
107.                 Rằng: "Hồng nhan tự nghìn xưa,
108.                 "Cái điều bạc mệnh có chừa ai đâu
109.                 "Nỗi niềm tưởng đến mà đau,
110.                 "Thấy người nằm đó, biết sau thế nào?"
111.                 Quan rằng: "Chị nói hay sao,
112.                 "Một lời là một vận vào khó nghe!
113.                 "Ở đây âm khí nặng nề,
114.                 "Bóng chiều đã ngả, dặm về còn xa."
115.                 Kiều rằng: "Những đấng tài hoa,
116.                 "Thác là thể phách, còn là tinh anh
117.                 "Dễ hay tình lại gặp tình,
118.                 "Chờ xem, ắt thấy hiển linh bây giờ."
119.                 Một lời nói chửa kịp thưa,
120.                 Phút đâu trận gió cuốn cờ đến ngay,
121.                 Ào ào đổ lộc, rung cây,
122.                 Ở trong đường có hương bay ít nhiều
123.                 Đè chừng ngọn gió lần theo,
124.                 Dấu giày từng bước in rêu rành rành
125.                 Mặt nhìn, ai nấy đều kinh,
126.                 Nàng rằng: "Này thực tinh thành chẳng xa
127.                 "Hữu tình ta lại gặp ta,
128.                 "Chớ nề u hiển, mới là chị em."
129.                 Đã lòng hiển hiện cho xem,
130.                 Tạ lòng, nàng lại nối thêm vài lời
131.                 thơ lai láng bồi hồi,
132.                 ây, lại vạch một bài cổ thi
133.                 Dùng dằng nửa ở nửa về,
134.                 Nhạc vàng đâu đã tiếng nghe gần gần
135.                 Trông chừng thấy một văn nhân
136.                 Lỏng buông tay khấu, bước lần dặm băng.
137.                 Đề huề lưng túi gió trăng,
138.                 Sau lưng theo một vài thằng con con.
139.                 Tuyết in sắc ngựa câu dòn,
140.                 Cỏ pha mùi áo nhuộm non da trời.
141.                 Nẻo xa mới tỏ mặt người,
142.                 Khách đà xuống ngựa, tới nơi tư tình
143.                 Hài văn lần bước dặm xanh,
144.                 Một vùng như thể cây quỳnh, cành giao
145.                 Chàng Vương quen mặt ra chào
146.                 Hai Kiều e lệ nép vào dưới hoa.
147.                 Nguyên người quanh quất đâu xa,
148.                 Họ Kim tên Trọng vốn nhà trâm anh.
149.                 Nền phú hậu, bậc tài danh,
150.                 Văn chương nết đất, thông minh tính trời
151.                 Phong tư tài mạo tuyệt vời,
152.                 Vào trong phong nhã, ra ngoài hào hoa
153.                 Chung quanh vẫn đất nước nhà,
154.                 Với Vương Quan trước vẫn là đồng thân.
155.                 Trộm nghe thơm nức hương lân,
156.                 Một nền Đồng tước, khoá xuân hai Kiều.
157.                 Nước non cách mấy buồng thêu,
158.                 Những là trộm dấu, thầm yêu chốc mòng.
159.                 May thay giải cấu tương phùng,
160.                 Gặp tuần đố lá thoả lòng tìm hoa.
161.                 Bóng hồng nhác thấy nẻo xa,
162.                 Xuân lan, thu cúc, mặn mà cả hai
163.                 Người quốc sắc, kẻ thiên tài,
164.                 Tình trong như đã, mặt ngoài còn e.
165.                 Chập chờn cơn tỉnh, cơn mê,
166.                 Rốn ngồi chẳng tiện, dứt về chỉn khôn.
167.                 Bóng tà như giục cơn buồn
168.                 Khách đà lên ngựa, người còn ghé theo
169.                 Dưới dòng nước chảy trong veo,
170.                 Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha.
171.                 Kiều từ trở gót trướng hoa
172.                 Mặt trời gác núi chiên đà thu không
173.                 Gương Nga chênh chếch dòm song
174.                 Vàng gieo ngấn nước, cây lồng bóng sân
175.                 Hải đường lả ngọn đông lân,
176.                 Giọt sương gieo nặng, cành xuân là đà
177.                 Một mình lặng ngắm bóng Nga
178.                 Rộn đường gần với nổi xa bời bời:
179.                 "Người mà đến thế thì thôi,
180.                 "Đời phồn hoa cũng là đời bỏ đi
181.                 "Người đâu gặp gỡ làm chi,
182.                 Trăm năm biết có duyên gì hay không?"
183.                 Ngổn ngang trăm mối tơ lòng,
184.                 Nên câu tuyệt diệu ngụ trong tính tình
185.                 Chênh chênh bóng nguyệt xế mành
186.                 Tựa ngồi bên triệu, một mình thiu thiu.
187.                 Thoắt đâu thấy một tiểu kiều,
188.                 Có chiều phong vận, có chiều thanh tân
189.                 Sương in mặt, tuyết pha thân,
190.                 Sen vàng lãng đãng, như gần như xa
191.                 Rước mầng, đón hỏi dò la:
192.                 "Đào nguyên lạc lối đâu mà đến đây?
193.                 Thưa rằng: "Thanh khí, xưa nay,
194.                 "Mới cùng nhau lúc ban ngày đã quên?
195.                 "Hàn gia ở mái tây thiên,
196.                 "Dưới dòng nước chảy, bên trên cò cầu
197.                 "Mấy lòng hạ cố đến nhau,
198.                 "Mấy lời hạ tứ ném châu gieo vàng.
199.                 "Vâng trình hội chủ xem tường,
200.                 "Mà xem trong sổ đoạn trường có tên
201.                 "Âu đành quả kiếp nhân duyên,
202.                 "Cũng người một hội, một thuyền đâu xa!
203.                 "Này mười bài mới, mới ra,
204.                 "Câu thần lại mượn bút hoa vẽ vời."
205.                 Kiều vâng lĩnh ý đề bài,
206.                 Tay tiên một vẫy, đủ mười khúc ngâm
207.                 Xem thơ nấc nở khen thầm:
208.                 "Giá đành tú khẩu, cẩm lân, khác thường!
209.                 "Ví đem vào tập đoạn trường,
210.                 "Thì treo giải nhất, chi nhường cho ai!"
211.                 Thềm hoa khách đã trở hài,
212.                 Nàng còn cầm lại một hai tự tình
213.                 Gió đâu sịch bức mành mành,
214.                 Tỉnh ra mới biết rằng mình chiêm bao
215.                 Trông theo nào thấy đâu nào,
216.                 Hương thừa dường hãy ra vào đâu đây!
217.                 Một mình lưỡng lự canh chầy,
218.                 Đường xa, nghĩ nỗi sau này mà kinh
219.                 Hoa trôi, bèo dạt, đã đành,
220.                 Biết duyên mình, biết phận mình thế thôi!
221.                 Nỗi riêng lớp lớp sóng giồi,
222.                 Nghĩ đòi cơn, lại sụt sùi đòi cơn
223.                 Giọng Kiều rền rĩ trướng loan,
224.                 Nhà huyên chợt tỉnh, hỏi: "Cơn cớ gì?"
225.                 "Cớ sao trằn trọc canh khuya,
226.                 "Màu hoa lê hãy dầm dề giọt mưa?"
227.                 Thưa rằng: "Chút phận ngây thơ,
228.                 "Dưỡng sinh đòi nợ tóc tơ chưa đền
229.                 "Buổi ngày chơi mả Đạm Tiên,
230.                 "Nhắp đi, thoắt thấy ứng liền chiêm bao
231.                 "Đoạn trường là số thế nào?
232.                 "Bài ra thế ấy, vịnh vào thế kia
233.                 "Cứ trong mộng triệu mà suy
234.                 Phận con thôi có ra gì mai sau!"
235.                 Dạy rằng: "Mộng triệu cứ đâu?
236.                 "Bỗng không mua não chuốc sầu, nghĩ nao!"
237.                 Vâng lời khuyên giải thấp cao
238.                 Chưa xong điều nghĩ, đã đào mạch Tương
239.                 Ngoài song thỏ thẻ oanh vàng
240.                 Nách tường bóng liễu bay sang láng giềng
241.                 Hiên tà gác bóng nghiêng nghiêng
242.                 Nỗi riêng, riêng chạnh tấc riêng một mình.
243.                 Cho hay là giống hữu tình
244.                 Đố ai gỡ mối tơ mành cho xong
245.                 Chàng Kim từ lại thư-song
246.                 Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây
247.                 Sầu đong càng khắc càng đầy,
248.                 Ba thu dọn lại một ngày dài ghê!
249.                 Mây tần khóa kín song the
250.                 Bụi hồng lẽo đẽo đi về chiêm bao
251.                 Tuần trăng khuyết, điã dầu hao,
252.                 Mặt mơ tưởng mặt, lòng ngao ngán lòng.
253.                 Buồng văn hơi lạnh như đồng
254.                 Trúc se ngọn thỏ, tơ trùng phím loan
255.                 Mành tương phơn phớt gió đàn
256.                 Hương gây mùi nhớ, trà khan giọng tình:
257.                 "Ví chăng duyên nợ ba sinh,
258.                 "Làm chi những thói khuynh thành trêu ngươi?"
259.                 Bâng khuâng nhớ cảnh, nhớ người,
260.                 Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chân đi
261.                 Một vùng cỏ mọc xanh rì,
262.                 Nước ngâm trong vắt, thấy gì nữa đâu!
263.                 Gió chiều như gợi cơn sầu
264.                 Vi-lô hiu hắt như mầu khơi trêu
265.                 Nghề riêng nhớ ít, tưởng nhiều,
266.                 Xăm xăm đè nẻo Lam kiều dần sang
267.                 Thâm nghiêm, kín cổng, cao tường,
268.                 Cạn dòng lá thắm; dứt đường chim xanh.
269.                 Lơ thơ tơ liễu buông mành
270.                 Con oanh học nói trên cành miả mai
271.                 Mấy lần cửa đóng then cài
272.                 Đầy thềm hoa rụng, biết người ở dâu?
273.                 Tần ngần đứng suốt giờ lâu
274.                 Dạo quanh chợt thấy mái sau có nhà
275.                 Là nhà Ngô Việt thương gia,
276.                 Buồng không để đó, người xa chưa về
277.                 Lấy điều du học hỏi thuê
278.                 Túi đàn, cặp sách, đề huề dọn sang
279.                 Cỏ cây, cỏ đá sẵn sàng
280.                 Có hiên Lãm thúy, nét vàng chưa phai.
281.                 Mầng thầm chốn ấy chữ bài
282.                 Ba sinh âu hẳn duyên Trời chi đây!
283.                 Song hồ nửa khép cánh mây
284.                 Tường đông ghé mắt ngày ngày hằng trông
285.                 Tấc gang đồng tỏa nguyên phong
286.                 Tịt mù nào thấy bóng hồng vào ra
287.                 Nhận từ quán khách lân la,
288.                 Tuần trăng thấm thoát nay đà thêm hai
289.                 Cách tường phải buổi êm trời,
290.                 Dưới đào đường có bóng người thướt tha
291.                 Buông cầm, xóc áo, vội ra,
292.                 Hương còn thơm nức, người đà vắng tanh
293.                 Lần theo tường gấm dạo quanh
294.                 Trên đào nhác thấy một cành kim thoa
295.                 Giơ tay với lấy về nhà:
296.                 "Này trong khuê các, đâu mà đến đây?
297.                 "Gẫm âu người ấy, báu này
298.                 "Chẳng duyên chưa dễ vào tay ai cầm!"
299.                 Liền tay ngắm nghiá biếng nằm
300.                 Hãy còn thoang thoảng hương trầm chưa phai.

No comments:

Post a Comment