Wednesday, June 20, 2012

Ban nhạc Beach Boys tái hợp : Điệu ru mùa hè bất tận

 
Tuấn Thảo
 
 
 
 
Đối với giới sành điệu, ban nhạc The Beach Boys được xếp vào hàng đại thụ của làng nhạc rock, có tầm cỡ ngang hàng với nhóm Tứ Quái The Beatles và Những hòn đá lăn The Rolling Stones. Vào mùa hè năm nay, nhóm The Beach Boys tái hợp nhân một vòng lưu diễn trên khắp thế giới, cùng với việc trình làng một tập nhạc mới.
Mang tựa đề That's Why God Made The Radio, album này gồm toàn những ca khúc chưa từng được phổ biến, đánh dấu ngày xuất hiện trở lại của ban nhạc huyền thoại sau 20 năm vắng bóng sân khấu. Tập nhạc trước (Summer in Paradise) mà ban nhạc đã trình làng là vào năm 1992. Lần này, nhóm Beach Boys chọn tháng sáu năm 2012 để ra mắt cuộn album mới.

Một thời điểm biểu tượng vì tập nhạc đầu tay của nhóm mang tựa đề Surfin’ Safari, đã được trình làng vào mùa hè năm 1962, tức cách đây đúng nửa thế kỷ. Có khác biệt hay chăng là lần này trong số 5 thành viên ban đầu của ban nhạc (gồm ba anh em và hai người bạn là Mile Love & Al Jardine), chỉ còn có ba gương mặt sáng lập là Brian Wilson, Mike Love và Al Jardine. Hai thành viên kia (Carl và Dennis Wilson) đã qua đời nhiều năm trước khi có dự án tái hợp.

Được thành lập vào đầu những năm 1960 tại vùng ngoại ô Los Angeles - California, The Beach Boys là một trong những ban nhạc rock của Mỹ rất ăn khách trong nhiều thập niên, có khả năng cạnh tranh về mặt sáng tác với các ban nhạc đến từ Anh Quốc : ngoài Beatles và Rolling Stones, còn phải kể đến các nhóm như The Who hay The Byrds. Nổi tiếng nhờ tài soạn giai điệu mềm mại du dương, nhóm Beach Boys còn ảnh hưởng đến nhiều nghệ sĩ đi sau, trong cách hòa âm đa tầng, lối hát bè phức hợp.

The Beach Boys thành danh ban đầu nhờ khai thác dòng nhạc gọi là surf music, một phong trào thịnh hành ở các thành phố ven biển miền tây Hoa Kỳ, gắn liền với các bộ môn thể thao ngoài trời như bơi lội, chèo thuyền, bóng chuyền trên cát, nhưng quan trọng nhất vẫn là lướt sóng. Ngay cả logo và ký hiệu của nhóm được vẽ như những cụm sóng biển, thể hiện một lối sống trẻ trung hồn nhiên, một cách nhìn thế giới bên ngoài khá lý tưởng, yêu đời. Nhóm này liên tục ăn khách trong 10 năm liền, với hàng loạt ca khúc kinh điển như Surfin’ USA, I Get Around, California Girls, Good Vibrations, một thành công hiếm thấy cho tới năm 1972.

Nắng vàng, gió lộng, biển xanh, cát ngà : những hình ảnh này thường được lặp đi lặp lại trong các bài hát của Beach Boys (ít ra là trong 5 album đầu), bởi vì đó là thế giới bao quanh những người đang lướt sóng. Có thể nói là nhóm Beach Boys đã góp phần tạo dựng huyền thoại, nếu không nói là lý tưởng hóa, một phong cách sống tại California : những làn da rám nắng, những nụ cười tươi rói, tâm hồn lành mạnh trong trắng cơ thể tráng kiện khỏe khoắn. Nhưng từ năm 1966 trở đi, dòng nhạc ‘‘lướt sóng’’ bắt đầu thoái trào, trước sự trỗi dậy của phong trào hippie. Cách nhìn lạc quan yêu đời của Beach Boys coi như là không còn thích hợp với nhiều tầng lớp thanh niên Mỹ, trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam và làn sóng các ca khúc phản chiến.

Vào lúc mà nhiều tác giả Mỹ tìm cách phản ánh những biến động xã hội xung quanh họ, thì nhóm Beach Boys tiếp tục xây dựng một thế giới đẹp như tranh, đầy màu sắc âm thanh hài hòa tươi mát. Âm nhạc của Beach Boys, gắn liền với cái tài soạn nhạc của Brian Wilson, được xem như là cột xương sống nếu không nói là linh hồn của nhóm. Brian Wilson nổi tiếng là người có tánh tình bất thường, bị chứng trầm cảm kinh niên. Nhưng những vấn đề tâm lý đó ít khi nào được thể hiện trong bài hát. Ngược lại, việc tạo dựng một thế giới an lành tựa như là một phương pháp trị liệu, một liều thuốc an thần đối với một kẻ luôn bị dằn vặt ám ảnh.

Một trong những nỗi ám ảnh của Brian Wilson là làm thế nào để soạn nhạc, sáng tác hay hơn nhóm Tứ Quái The Beatles. Kể từ năm 1964, ban nhạc này thường chiếm hạng đầu thị trường Hoa Kỳ, khởi đầu cho làn sóng đến từ Anh Quốc đổ ập vào nước Mỹ. Cũng từ đó mới nẩy sinh cuộc tranh tài giữa hai nhóm nhạc số 1 thời bấy giờ : một bên là nhóm Tứ Quái The Beatles và một bên là 5 thành viên của Beach Boys. Nhưng cũng từ cuộc thi đua này mà cả hai ban nhạc đóng góp nhiều album quan trọng trong lịch sử nhạc rock.

Vào năm 1966, Brian Wilson đang trên đường lưu diễn với nhóm Beach Boys, đột ngột tách ra riêng, và làm việc một mình trên album mang tựa đề Pet Sounds. Ngoài việc thay đổi phong cách sáng tác, Brian Wilson còn bắt tay vào việc thử nghiệm âm thanh, xen kẽ ca khúc với nhạc không lời, lồng thêm nhiều tiếng động tự nhiên, sử dụng các nhạc khí ít khi nào được sử dụng trong nhạc rock thời bấy giờ. Kết quả là Pet Sounds (một trong những tập nhạc tiên phong của thể loại album concept) trở thành một tập nhạc để đời, nâng tầm vóc của nhạc rock lên một độ cao mới. Tập nhạc này thường được giới chuyên gia nhạc rock Tây phương xếp vào danh sách 10 album quan trọng nhất mọi thời đại.

Khi được nghe album này phát hành vào năm 1966, Paul McCartney của nhóm The Beatles phải lắc đầu chịu thua. Paul McCartney tuyên bố là album này là tập nhạc hay nhất từ trước tới nay và nhạc phẩm God Only Knows do Brian Wilson sáng tác là ca khúc tuyệt vời nhất của làng âm nhạc. Điều đó gợi hứng cho nhóm Beatles một năm sau ghi âm cuộn album để đời của họ, mang tựa đề Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band, phát hành vào năm 1967.

Tuy rất thịnh hành tại Anh Mỹ, nhưng uy tín của The Beach Boys bắt đầu lu mờ từ giữa thập niên 1970 trở đi, một phần vì trạng thái tâm thần của Brian Wilson khiến cho anh ít còn sáng tác và tham gia các vòng lưu diễn. Một phần vì những tranh chấp nội bộ giữa hai giọng ca chính là Brian Wilson và Mike Love. Các hoạt động của nhóm Beach Boys vì thế mà trở nên thất thường, các bản nhạc sau cũng không còn ăn khách như trước vì lối sáng tác của các thành viên khác không sánh bằng tài nghệ của thành viên quan trọng là Brian Wilson. Dù vậy, tính đến nay, nhóm này đã bán được hơn 100 triệu album trên toàn thế giới kể từ khi được thành lập.

Ban nhạc Beach Boys đã nhiều lần tái hợp. Vào giữa thập niên 1980, nhóm này ăn khách trở lại với nhạc phẩm Kokomo và phiên bản mới của bài California Dreamin’, một sáng tác (1965) của nhóm The Mamas and the Papas. Nhưng vào năm 1988, ca sĩ kiêm tác giả Brian Wilson đoạn tuyệt hẳn với ban nhạc. Lần tái hợp thứ nhì của nhóm là vào năm 2006, khi các thành viên còn sống họp mặt lại nhân dịp 40 năm tập nhạc Pet Sounds.

Lần thứ ba The Beach Boys tái hợp là vào tháng 6 năm 2012 khi cả nhóm sẽ bắt đầu vòng lưu diễn quốc tế. Dù năm chìm bảy nổi, dù các thành viên có thay đổi, nhưng có người cho rằng The Beach Boys vẫn sống chừng nào Brian Wilson vẫn còn. Điều này có lẽ cũng đúng, bởi vì tác giả này đã sáng tác hầu hết các ca khúc kinh điển của nhóm, gieo vào lòng người những điệu ru lướt sóng thời gian trong tiếng vang mùa hè bất tận.

No comments:

Post a Comment