Thơ Đường luật thất ngôn bát cú là tinh hoa của thi ca cổ điển, nơi cảm xúc được gọt giũa đến mức tinh khiết. Tám câu, năm mươi sáu chữ (56) tưởng chừng khô khan, nhưng ẩn chứa cả trời nhân sinh, đạo lý và thi vị. Trong khuôn phép nghiêm ngặt của niêm, luật, đối, vần, người làm thơ học được sự tiết chế, càng gò bó càng bay xa, càng giản lược càng sâu thẳm.
Cái hay của thơ Đường nằm ở chỗ “ý tại ngôn ngoại”, nói ít mà vang nhiều, khiến người đọc thấy cảnh mà như nghe nhạc, thấy chữ mà ngửi được hương đời. Mỗi bài là một bức họa, mỗi câu là một hơi thở của tâm hồn.
Thơ Đường dạy con người sự cân bằng và tĩnh tại: giữ cái đẹp trong giới hạn, tìm tự do trong khuôn khổ. Dù thời gian trôi, thể thơ ấy vẫn trường tồn, bởi nó không chỉ là nghệ thuật ngôn từ, mà là nghệ thuật sống chậm, sâu, và có hồn.
Luật Đường
Ngồi không đường luật vác ra chơi
Ngẫm nghĩ cũng vui xướng họa mời
Vế trước tôi cài tim héo hắt
Câu sau bác tỏ hồn chơi vơi
Anh vui lỡ bước sầu muôn kiếp
Chị khóc sang ngang hận một đời
Suối vắng trăng soi hàng liễu rũ
Xuân về én lượn réo đầy trời !
Ngồi không đường luật vác ra chơi
Ngẫm nghĩ cũng vui xướng họa mời
Vế trước tôi cài tim héo hắt
Câu sau bác tỏ hồn chơi vơi
Anh vui lỡ bước sầu muôn kiếp
Chị khóc sang ngang hận một đời
Suối vắng trăng soi hàng liễu rũ
Xuân về én lượn réo đầy trời !
Từ Thức
Cái hay của bài thơ là có thể được tách thành năm bài tứ tuyệt theo năm cách khác nhau:
1 - Bốn câu đầu,
2 - Bốn câu cuối,
3 - Bốn câu giữa,
4 - Hai câu đầu và hai câu cuối,
5 - Hai câu đầu và hai câu năm, sáu.
Sau đây là một ví dụ cho thấy bài thất ngôn bát cú có thể được ngắt thành năm bài tứ tuyệt, mà mỗi bài đều trọn ý, hài hòa và đúng luật.
1 - Bốn câu đầu
Ngồi không đường luật vác ra chơi
Ngẫm nghĩ cũng vui xướng họa mời
Vế trước tôi cài tim héo hắt
Câu sau bác tỏ hồn chơi vơi
Cái hay của bài thơ là có thể được tách thành năm bài tứ tuyệt theo năm cách khác nhau:
1 - Bốn câu đầu,
2 - Bốn câu cuối,
3 - Bốn câu giữa,
4 - Hai câu đầu và hai câu cuối,
5 - Hai câu đầu và hai câu năm, sáu.
Sau đây là một ví dụ cho thấy bài thất ngôn bát cú có thể được ngắt thành năm bài tứ tuyệt, mà mỗi bài đều trọn ý, hài hòa và đúng luật.
1 - Bốn câu đầu
Ngồi không đường luật vác ra chơi
Ngẫm nghĩ cũng vui xướng họa mời
Vế trước tôi cài tim héo hắt
Câu sau bác tỏ hồn chơi vơi
2 - Bốn câu cuối
Anh vui lỡ bước sầu muôn kiếp
Chị khóc sang ngang hận một đời
Suối vắng trăng soi hàng liễu rũ
Xuân về én lượn réo đầy trời !
Chị khóc sang ngang hận một đời
Suối vắng trăng soi hàng liễu rũ
Xuân về én lượn réo đầy trời !
3 - Bốn câu giữa
Vế trước tôi cài tim héo hắt
Câu sau bác tỏ hồn chơi vơi
Anh vui lỡ bước sầu muôn kiếp
Chị khóc sang ngang hận một đời
Câu sau bác tỏ hồn chơi vơi
Anh vui lỡ bước sầu muôn kiếp
Chị khóc sang ngang hận một đời
4 - Hai câu đầu và hai câu cuối
Ngồi không đường luật vác ra chơi
Ngẫm nghĩ cũng vui xướng họa mời
Suối vắng trăng soi hàng liễu rũ
Xuân về én lượn réo đầy trời !
Ngẫm nghĩ cũng vui xướng họa mời
Suối vắng trăng soi hàng liễu rũ
Xuân về én lượn réo đầy trời !
5 - Hai câu đầu và hai câu năm, sáu
Ngồi không đường luật vác ra chơi
Ngẫm nghĩ cũng vui xướng họa mời
Anh vui lỡ bước sầu muôn kiếp
Chị khóc sang ngang hận một đời
Ngẫm nghĩ cũng vui xướng họa mời
Anh vui lỡ bước sầu muôn kiếp
Chị khóc sang ngang hận một đời
No comments:
Post a Comment