Ban đầu, Chí là một người hiền lành, chăm chỉ, có ước mơ giản dị: “có một gia đình nhỏ, chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải, bỏ một con lợn nuôi để làm vốn liếng”. Nhưng rồi vì một mâu thuẫn mờ ám – có thể là bị bà Ba nhà Bá Kiến quyến rũ hoặc bị hãm hại – Chí bị Bá Kiến đẩy vào tù, không rõ tội trạng.
Sau bảy, tám năm ở tù trở về, Chí không còn là Chí hiền lành ngày xưa nữa. Hắn say rượu triền miên, mặt mũi bầm dập, tay luôn cầm chai rượu, mồm chửi trời, chửi đời, chửi cả làng Vũ Đại và... chửi cả chính mình. Hắn sống như một “con quỷ dữ” mà ai cũng tránh xa. Càng bị khinh bỉ, hắn càng uống rượu, càng mất đi nhân tính. Cả làng sợ hắn, khinh hắn, và... mặc kệ hắn.
Thế rồi, một đêm trăng, giữa lò gạch hoang, sau một cơn say, Chí Phèo và Thị Nở – người phụ nữ xấu xí nhất làng, “xấu ma chê quỷ hờn” – lại ngả vào nhau trong một cuộc “giao cảm” đầy bản năng. Buổi sáng hôm sau, Thị bất ngờ không bỏ đi. Thị nấu cho Chí một bát cháo hành – hành nóng, cháo nóng, và lòng người cũng… bỗng thấy ấm. Lần đầu tiên sau bao nhiêu năm sống trong men rượu và chửi bới, Chí không uống rượu, mà cảm nhận được hơi ấm của tình người.
Chí bắt đầu thay đổi. Hắn thấy đau đầu vì rượu, thấy “bụng cồn cào” vì đói, thấy muốn sống như một con người thật sự. Hắn mơ về tương lai: sẽ sống với Thị Nở, sẽ đi làm, sẽ sống tử tế. Một tia sáng le lói trong đáy sâu của một cuộc đời bị vùi dập.
Nhưng bi kịch lại bắt đầu từ đây.
Khi Thị Nở kể cho bà cô nghe về chuyện “ngủ với Chí”, bà giận dữ, phản đối kịch liệt. Bà gọi Chí là “thằng không có tư cách làm người”, cấm Thị gặp lại Chí. Thị vốn là người phụ nữ đơn độc, cả đời sống dựa vào bà cô, nên không đủ dũng khí chống lại. Thị không bỏ đi, nhưng đành… tránh mặt.
Chí đợi Thị. Đợi mãi không thấy. Khi gặp lại Thị, hắn chỉ nhận được ánh mắt lạnh nhạt và câu từ chối. Chí đau đớn, tuyệt vọng, và nhận ra một điều cay đắng: xã hội không cho hắn quyền được làm người.
Trong cơn tuyệt vọng, Chí lại tìm đến rượu. Nhưng lần này, rượu không làm hắn quên. Ngược lại, càng uống, hắn càng đau. Tâm trí hắn quay cuồng: hắn muốn sống tử tế, nhưng người ta không cho hắn sống như một người. Hắn gào lên trong vô vọng: "Ai cho tao lương thiện?"
Chí Phèo cầm dao đi đến nhà Bá Kiến – kẻ đại diện cho sự độc ác của xã hội, kẻ từng đẩy hắn vào con đường tội lỗi. Trong một phút căm phẫn và tỉnh táo hiếm hoi, Chí giết Bá Kiến. Sau đó, hắn tự sát, kết thúc cuộc đời trong máu me và bi kịch.
Thị Nở nghe tin Chí chết. Thị bần thần. Thị ngơ ngác. Không có nước mắt, không có tiếng kêu gào, nhưng ánh mắt Thị hướng về lò gạch cũ – nơi bắt đầu và cũng là nơi kết thúc cho một giấc mơ làm người ngắn ngủi.
No comments:
Post a Comment