NHỮNG MẢNH ĐỜI

Có một bé gái được nhặt trong thùng rác, quấn trong lớp chăn cũ, bỏ lại giữa đêm mưa trước cổng chùa. Sau này, sư thầy đặt tên cho con là Bình An, như một lời cầu khấn cho cuộc đời vốn đã bất an từ phút đầu tiên. Mười tuổi, Bình An không biết ai là mẹ, chưa từng nhìn thấy mặt cha. Em sống bằng những bữa cơm chay đạm bạc, và lớn lên nhờ vào lòng từ bi của người lạ. Tuổi thơ của em là những lần đứng nép bên cổng chùa, nhìn những đứa trẻ khác được mẹ dắt tay đi học.

Bé lạc chợ đời trong gió sương,

Không tên không tuổi, thiếu tình thương.

Tay nắm ve chai thay bút mực,

Mắt nhỏ dõi tìm một mái trường.

Trong khi đó, ở một trường quốc tế nào đó giữa lòng thành phố Hồ Chí Minh, một đứa trẻ khác đang giãy nảy chỉ vì bữa trưa thiếu đúng vị phô mai quen thuộc. Mẹ em gọi điện khiển trách người giúp việc, rồi viết bài than thở trên mạng xã hội:

“Làm cha mẹ thời nay sao mà mệt mỏi quá.”

Ừ thì cũng đúng – làm cha mẹ, dù giàu hay nghèo, đều có nỗi mệt mỏi. Nhưng cái mệt của người có tất cả, liệu có giống với cái đau của một đứa trẻ chưa bao giờ biết mình có – hay không có – một ai?

Không ít người lớn lên trong đủ đầy, chưa từng biết đói, chưa từng phải ngủ ngoài hiên khi mưa lạnh tràn về. Có một lần, tôi thấy một nhóm thanh niên cười cợt, quay video “troll” một đứa trẻ bán vé số, ném tờ 500 nghìn xuống cống và thách em nhảy xuống lượm. Họ cười ngặt nghẽo. Còn tôi chỉ thấy lạnh gáy. Không phải vì thời tiết, mà vì lòng người.

Có kẻ sinh ra đã đủ đầy,

Cơm ngon, áo ấm, chẳng cần tay.

Nhìn em bán vé mà sa sải,

Chê kẻ lang thang với bóng gầy.

Có những mảnh đời, dù quá nghèo, vẫn giữ được một thứ quý hơn cả tiền bạc: lương tri. Báo Thanh Niên từng đưa tin về một cậu bé đánh giày nhặt được ví rơi, trong đó có hơn 20 triệu đồng. Em đem nộp cho công an dù bản thân đang nhịn đói. Em nói:

“Tiền đó không phải của em, cầm lấy thì có lỗi với mẹ.”

Mẹ em mất sớm. Cha bỏ đi. Nhưng mẹ vẫn dạy được em một điều – mà nhiều người lớn có tiền tỷ trong tài khoản cũng không hiểu nổi: sống tử tế.

Còn biết bao mảnh đời khác, đêm nằm ôm bụng đói nhưng chưa từng bán rẻ nhân cách. Những người như thế, nếu ai đó chịu nhìn thật kỹ, sẽ thấy ánh sáng lấp lánh trong đôi mắt họ – thứ ánh sáng của nhân cách, chứ không phải ánh đèn chùm trên trần biệt thự.

Thân rách áo tơi lòng vẫn trong,

Mặc đời chê trách mấy lần không.

Một đồng nhặt được trao tay lại,

Ngẩng mặt hiên ngang giữa chợ đông.

Đừng ngạo mạn mà ngẩng cao đầu tự hào với danh xưng “thành đạt”, nếu trong lòng ta không có lấy một mảnh thương cảm cho những con người bất hạnh hơn mình. Sự ngẩng đầu ấy chẳng đẹp đẽ gì, nếu phía dưới nó là cả một xã hội bị ta khinh thường.

Nếu có thể, xin mở lòng – mở tâm – như mở cánh cửa nhà vào một sáng sớm nhiều gió. Để lòng ta có chỗ cho những người cùng khổ nép vào. Ta không cần giàu hơn ai. Ta chỉ cần giàu hơn chính mình của ngày hôm qua – bằng sự hiểu biết, lòng tử tế và một trái tim còn biết đau trước nỗi khổ của người khác.

An Nhiên Tuổi Xế

Đời đã bao phen chạm nỗi buồn,

Xin đừng lạnh nhạt giữa trăm phương.

Mở lòng đón gió qua hiên vắng,

Gieo hạt yêu thương giữa đoạn đường.

Chẳng biết mai này ai có nhớ,

Chỉ mong hiện tại sống không vương.

Con về cúi chào khi tóc bạc,

Nghe tiếng “người hiền” giữa gió sương.

Sống với nhau, đừng làm người khác tổn thương.

Hãy đưa người ta về lại con đường chân thật, hiền lành.

Hãy sống hòa mình với tha nhân, như cây cỏ không ganh tị vì ai cao hơn ai.

Vì đến khi tóc đã bạc, tay đã run, mắt đã mờ… điều cuối cùng ta cần là một chút an yên, bên con cháu,

và một câu nói chân thành từ ai đó:

“Ông/Bà đã từng là người tốt.”