Thái độ sống đó thoạt nghe có vẻ bất cần, nhưng lại khiến người ta thấy dễ chịu lạ. Bởi giữa bao người lúc nào cũng nói “tôi biết”, “tôi đúng”, “tôi rành lắm”, thì có một người dám thú nhận “tôi không biết gì” quả là hiếm. Lâu dần, dân làng không ghét, mà kính trọng. Đến cả vua cũng mời vào triều, phong chức Trưởng Phòng Vô Tri Vô Giác Toàn Quốc, chuyên xử lý các vấn đề triều đình đéo biết làm sao.
Chuyện chưa hết. Một ngày đẹp trời (mà chính ông cũng không biết vì sao lại đẹp), ông đăng ký thi Hương, viết đúng 3 dòng ngắn ngủn mà đỗ đầu. Bởi có những điều nghe qua tưởng như đùa cợt, nhưng lại chứa cả một kho đời sống. Ví như ông trả lời: “Nếu dân ghét quan mà vẫn đóng thuế, thì vì dân sợ chứ không phục.” Một câu đơn giản mà đau tận ruột.
Rồi người ta thấy ông lang thang tới một phiên chợ quê, gặp bà cụ bán chữ. Không phải chữ nghĩa kinh điển gì, mà từng tờ chữ viết tay, bán theo cảm hứng. Bà cụ bảo: “Chữ ‘KHÔN’ bán chạy nhất. Người khôn không mua, người ngu thì chen nhau đặt số lượng lớn.” Ông Trần mua một chữ cuối cùng, chữ “BIẾT MÌNH”, và treo nó lên giữa nhà, bắt đầu bớt nói hẳn.
Không lâu sau, ông được mời về giảng dạy tại Đại Học Đời, nơi không giáo trình, không thi cử, chỉ có sự dở dang và những bài học không tên. Học trò hỏi ông đủ chuyện: tình yêu, sự nghiệp, hạnh phúc. Ông trả lời bằng những câu nhẹ bẫng, đầy tính “bật mí mà không nói gì cả”. Ví như: “Muốn giữ người yêu? Nếu phải giữ thì giữ cũng đi mất.” Hay: “Muốn thành công? Đừng hỏi thằng đang thất nghiệp như ta.”
Bất ngờ hơn, một ngày ông bị “bắt” lên làm hiệu trưởng. Hội đồng nhà trường bảo: “Trường này không cần người giỏi, chỉ cần người không biết gì để dạy học sinh tự đi mà biết!” Ông gật đầu nhậm chức, tổ chức các tiết học “Thở dài có định hướng”, “Tự vấp ngã để trưởng thành”, và “Im lặng tập thể”.
Người đời bắt đầu đồn đại: ông thở ra thơ, hắt xì ra triết lý, nói ít mà người nghe nhiều, không thuyết phục mà ai cũng tâm phục. Cuối cùng, một hội đồng lạ đời phong ông làm Thánh Sống, hiệu danh: Thánh Trần Vô Tri. Dân kéo đến xin chữ, nghe ông giảng “không giảng gì”, và ra về thấy lòng nhẹ.
Và rồi, một chiều mùa thu, ông Trần bảo: “Ta đi dưỡng già lần cuối. Trước khi đi, để lại một di chúc.” Dân nín thở. Di chúc ông không viết trên giấy, mà ghi trên một mảnh lá chuối, với 7 điều dạy đời, ngắn gọn mà sâu cay:
1- Nếu không biết – đừng nói. Nếu buộc phải nói – hãy nói nhỏ.
2- Cuộc đời không để hiểu, mà để chịu. Nếu chịu không nổi – ngủ.
3- Thắng thua không bằng bớt sân si.
4- Người khôn là người bị chửi mà vẫn cười.
5- Bận tâm nhiều – bụng sẽ đau.
6- Thấy ai hơn mình – đừng ganh. Biết đâu họ đang khổ mà giấu kỹ.
7- Sống sao cũng được – miễn cuối ngày có cái gì để kể.
Từ ngày đó, dân làng tổ chức lễ “Tôi Đéo Biết”, ai cũng đeo bảng ghi những câu ngu ngơ, tự cười chính mình, cười nhau, và cười vui vẻ.
Giữa sân đình, tượng ông Trần đứng sừng sững, không cần oai vệ, chỉ có một dòng duy nhất dưới chân tượng:
“Nơi đây từng có một người không biết gì mà ai cũng thương.”
Ngẫm mà xem, có khi điều khôn ngoan nhất trong cuộc đời, lại nằm trong chính câu “tôi không biết”. Vì kẻ biết nhiều thường hay nói, nhưng kẻ biết đủ thì biết im lặng.
Trần “Đéo Biết”
Giữa chốn nhân gian chuyện rối lòng,
Trần ông trầm mặc, kiếp long đong.
Lúa lên, trâu sẩy – ông cười mỉm,
Vợ chửa, giá tăng – chỉ đáp “không”.
Được ghét một thời, sau hóa mến,
Bị kêu trăm chuyện, vẫn thong dong.
Biết chi cho lắm, thêm phiền não,
Một tiếng cười vang… thấu mấy sông.
Trần ông trầm mặc, kiếp long đong.
Lúa lên, trâu sẩy – ông cười mỉm,
Vợ chửa, giá tăng – chỉ đáp “không”.
Được ghét một thời, sau hóa mến,
Bị kêu trăm chuyện, vẫn thong dong.
Biết chi cho lắm, thêm phiền não,
Một tiếng cười vang… thấu mấy sông.
Và nếu một ngày bạn thấy lòng mỏi mệt giữa cuộc đời rối ren, hãy thử mỉm cười và thầm nghĩ:
“Thôi… đường nào rồi cũng về La Mã.
Mà La Mã thì… tôi đéo biết nó ở đâu.”
No comments:
Post a Comment