MÓN CRAWFISH Ở MỸ

Vị cay của mùa xuân và hơi ấm của tình thân

Nước Mỹ có vô vàn món ngon khiến người ta mê mẩn, nhưng nếu hỏi món gì vừa dân dã, vừa vui, lại đậm chất hội hè của miền Nam nước Mỹ, thì chắc chắn không thể bỏ qua crawfish boil món tôm hùm đất luộc đỏ au, thơm nức, thường xuất hiện vào mỗi độ xuân hè.

Crawfish, nhìn qua cứ tưởng là “tôm rừng” hay “tôm đồng” Việt Nam, nhưng ở Mỹ, chúng có mùa hẳn hoi. Bắt đầu từ khoảng cuối tháng Giêng đến giữa tháng Bảy, mùa crawfish khiến các chợ hải sản nhộn nhịp hẳn lên. Những con tôm bé bé, đầu mùa thì cỡ bằng ngón tay cái, cuối mùa nó to bằng… ngón chân cái hoặc nhỉnh hơn một chút, có càng nhọn hoắt, màu đỏ rực khi nấu chín, chính là nhân vật chính trong các bữa tiệc sân sau, buổi picnic, hay hội chợ cộng đồng của người Việt nơi xứ người.

Cách nấu món này tuy đơn giản nhưng đậm phong cách Mỹ, đặc biệt là ở Louisiana hay Texas. Người ta dùng nồi thật lớn, cỡ nồi nấu phở loại 120 tô, đổ đầy nước hoặc… nước cam tươi thay nước lạnh, rồi cho vào nào là gia vị crawfish (Cajun, Old Bay), chanh tươi, tỏi đập dập, hành tây bổ cau, lá thơm, tiêu hột. Khoai tây, bắp, xúc xích được thả vào trước để chín mềm. Crawfish cho vào sau cùng để tránh bị bở, luộc tầm 5–10 phút, rồi tắt bếp ngâm thêm chút nữa cho thật thấm.

Người Việt mình thì không chịu “ăn y chang”, lúc nào cũng có phần sáng tạo riêng. Nào là rang thêm bơ tỏi, nào là trộn sốt cay kiểu Thái, nước mắm me, muối tiêu chanh… khiến món ăn vừa lạ vừa quen, nửa Tây nửa ta, cay nồng nhưng đậm đà khó cưỡng. Bưng ra một mâm khay thiệt to, thấy crawfish đỏ au xen màu vàng bắp, nâu khoai, thơm phức mùi bơ tỏi, nhìn thôi đã thèm!

Cách ăn thì khỏi nói, không có dao, không có nĩa, chỉ cần tay trần là đủ. Bẻ đầu, hút nước, rút thân, “twist and suck” như người Mỹ hay nói. Vị ngọt, vị béo, vị cay tan ra nơi đầu lưỡi, vừa ăn vừa hít hà, tay bốc miệng cười. Người chưa quen thì ngại… dơ tay, nhưng đã thử rồi thì “đâm ghiền”!

Một buổi chiều crawfish vừa ăn vừa nhớ quê

Mỗi năm đến mùa crawfish, cộng đồng người Việt ở Mỹ lại “rộn ràng như hội”. Đứa thì canh khuyến mãi, đứa rủ rê tụ họp, người góp crawfish, người góp khoai bắp. Chỉ cần ai đó hô “nhà tui có nồi crawfish đang luộc”, là y như rằng chiều đó… nhà đầy người!

Tôi còn nhớ buổi chiều hôm đó, ở sân sau nhà chị Lan, nồi crawfish to như cái lu đang sôi ùng ục. Anh chồng hí hửng nói:

– Nồi này mà không có tình thương thì chỉ có đi ngủ với mùi tỏi ba ngày!

Cả nhóm xúm vào: người cắt chanh, người rửa crawfish, người cầm quạt phe phẩy. Tiếng cười rôm rả hơn cả họp hội đồng hương. Mùi bơ tỏi hòa với tiêu, hành tây và nước cam sôi sùng sục làm ai cũng khịt khịt mũi, bụng réo trước cả giờ ăn.

Crawfish chín, đổ ra khay lớn trải giấy bạc. Mấy đứa nhỏ mắt tròn xoe, còn người lớn thì… mất luôn hình tượng! Có chị mặc váy, vẫn ngồi bệt xuống đất mà “tác chiến”. Ai nấy tay dính bơ, môi đỏ vì cay, mắt long lanh vì tiêu, nhưng cười tươi như vừa trúng số.

Thằng Tí con anh chị chủ nhà vừa ăn vừa hỏi:

– Mẹ ơi, sao con thấy ăn crawfish mà giống như… đánh trận vậy?

Chị Hai cười ha hả:

– Ừ, đánh trận đó con, mà là trận nhớ quê!

Người lớn ăn rồi còn chụp hình “sống ảo”, đăng lên Facebook caption:

– Mùa crawfish năm nay đặc biệt ngon, chắc tại… ăn với người thương!

Crawfish, món ăn, ký ức và tình thân

Thật ra, crawfish đâu chỉ ngon vì gia vị. Nó ngon vì ăn cùng người mình thương, nấu bằng tiếng cười, và chia sẻ bằng cả hai bàn tay dính đầy bơ tỏi. Nó ngon vì làm người ta nhớ quê, nhớ con mương con rạch, nhớ con tôm con cá thời còn ở Việt Nam.

Ở nơi xa xứ, một nồi crawfish có thể trở thành nhịp cầu ký ức, gợi lại tiếng rao chiều, bữa cơm nghèo, hay thậm chí chỉ là mùi nắng cháy da bên ruộng lúa năm nào. Dù ta đã đi xa, dù xung quanh toàn là tiếng Anh và siêu thị Walmart, nhưng chỉ cần một khay crawfish đỏ rực, thêm tiếng nói cười quen thuộc, quê hương như trở về một cách rất nhẹ nhàng.

Và tôi tin, sau này dù có bao mùa crawfish nữa trôi qua, thì cái buổi chiều ấy bên nồi crawfish sôi ùng ục, bên tiếng cười vang và mùi bơ tỏi cay nồng vẫn sẽ là một góc ký ức mãi đỏ au, như màu crawfish giữa sân sau chiều xuân hôm ấy.

Chiều nay crawfish đỏ au

Bắp vàng khoai ngọt chen nhau xếp hàng

Tay thì bơ dính nồng nàn

Miệng cay, mắt đỏ, vẫn càng thêm vui

Chanh rơi, tỏi lộn, tiêu rời

Cười vang cả xóm, rộn lời thân quen

Có khi ngồi ngẫm lại xem

Xa quê lâu thế mà mềm con tim,

Chỉ là tôm đất mà thôi

Mà nghe như gió mặn mòi quê hương

Nửa đời tay trắng bạt phiêu,

Nhưng chiều nay thấy tình yêu bên người